90. urodziny Witolda Giersza
26 lutego 2017 roku swoje 90. urodziny obchodzi Witold Giersz.
Witold Giersz urodził się 26 lutego 1927 roku w Poraju koło Częstochowy. Jest jednym z najważniejszych i najwybitniejszych twórców w dziejach polskiej animacji filmowej. Studia reżyserskie w Szkole Filmowej w Łodzi ukończył dopiero w 1974 roku (dyplom obronił zaocznie w 1977 roku), ale jako samodzielny artysta zadebiutował już w 1956 roku filmem „Tajemnica starego zamku”, zaś pierwszą nagrodę przyniósł mu „Mały western” (1960).
Twórca wszechstronny
„Rozpoznawalny styl filmów Witolda Giersza, niebanalne przesłania, plastyka kadru urzekająca czystymi kolorami i bogactwem faktur, świetny warsztat sprawiają, że jego autorskie kino animowane wzbudza od dziesięcioleci zachwyty w kraju i na świecie” – pisał Jerzy Wójcik („Rzeczpospolita”, 26.02. 2002 r.). W ciągu przeszło sześciu dekad Witold Giersz stworzył ponad trzydzieści animacji. Do najbardziej znanych zaliczyć należy m.in.: „Mały western”, „Dinozaury”, „Czerwone i czarne”, „Kłopoty z ciepłem”, „Ladies and gentlemen”, „Koń”, „Proszę słonia”, „Intelektualista”, „Pożar”, „Czarny błysk”, „Rondo alla turca z sonaty a-dur KV 331”, „Marsz turecki”, „W grocie Króla Gór”. Jego ostatnim dziełem jest, zrealizowane w 2015 roku (po jedenastu latach przerwy), „Signum”. Za swoje filmy otrzymał kilkadziesiąt nagród na festiwalach krajowych i zagranicznych (m.in. trzykrotnie Złotego Lajkonika na Krakowskim Festiwalu Filmowym). Był też jednym z pomysłodawców oraz twórcą warszawskiego Studia Filmów Rysunkowych (1956), a także filii Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej (od 1958 roku działającego samodzielnie jako Studio Miniatur Filmowych). Jako reżyser współpracował też z poznańskim Studiem Filmów Animowanych.
Twórca uznany
W 2007 roku Witold Giersz otrzymał Nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich za „wybitne osiągnięcia artystyczne”. Rok później przyznano mu Nagrodę Specjalną „Platynowe Koziołki” za „dorobek twórczy w dziedzinie filmu animowanego dla dzieci” na 26. Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodego Widza „Ale Kino!” w Poznaniu. Wyróżniono go również Nagrodą „Piotrusia” za „za wybitne i innowacyjne osiągnięcia w dziedzinie filmu animowanego, szczególnie lalkowego” na Se-Ma-For Film Festival w Łodzi (2010) oraz niezwykle prestiżową nagrodą CIFEJ (Centre International du Film pour l’Enfance et la Jeunesse) za całokształt twórczości (2012). Pod koniec maja 2017 roku zostanie również laureatem Smoka Smoków – nagrody za całokształt twórczości przyznawanej (już po raz dwudziesty) przez organizatorów i Radę Programową 57. Krakowskiego Festiwalu Filmowego (KFF).
„Witold Giersz bardzo szybko wypracował sobie własny charakter filmowego pisma. Ze względu na rolę koloru, a także sposoby nakładania barw oraz ich ożywiania, które preferuje w swej sztuce, często nazywany bywa malarzem ekranu, a jego animacje – ruchomym malarstwem. Uprawia kino autorskie. Jego animacje – sposobem opowiadania, poczuciem humoru, artystycznym temperamentem – są natychmiast rozpoznawalne, choć nie zawsze to on jest autorem przenoszonych na ekran treści czy opracowania plastycznego realizowanych filmów. Warto zauważyć, że pośród scenarzystów czy artystów plastyków, z którymi Giersz współpracował, można dostrzec wiele wyrazistych indywidualności (m.in. Zbigniew Lengren, Wacław Kondek, Jan Młodożeniec, Andrzej Warchał, Ernest Bryll). Zawsze jednak potrafił, pracując z nimi – i korzystając z ich dorobku – zachować charakterystyczne cechy swego filmowego pisma” – tak twórczość obchodzącego właśnie 90. urodziny filmowca charakteryzuje Jerzy Armata, członek Rady Programowej KFF i znawca kina animowanego.
Marcin Zawiśliński