"Bez znieczulenia" po rekonstrukcji cyfrowej
20 stycznia 2014 w kinie Kultura odbyła się kolejna premiera filmu zrekonstruowanego cyfrowo w ramach projektu KinoRP. Tym razem w nowej odsłonie został zaprezentowany film „Bez znieczulenia” w reżyserii Andrzeja Wajdy. Wydarzenie było współfinansowane przez PISF – Polski Instytut Sztuki Filmowej.
„Bez znieczulenia”
Film „Bez znieczulenia” to historia inspirowana prawdziwymi biografiami: Ryszarda Kapuścińskiego, Andrzeja Wajdy i ojca Agnieszki Holland – Henryka Hollanda. Znany dziennikarz Jerzy Michałowski, po powrocie z zagranicy dowiaduje się od żony, że postanowiła od niego odejść. Nie rozumie jej decyzji i nie chce się z nią pogodzić. Ma też liczne kłopoty zawodowe. Jego wystąpienie telewizyjne i prace nie zyskują uznania, zawieszono jego wykłady na uniwersytecie, odwołano też jego wyjazd za granicę, na który bardzo liczył. Interwencje nie odnoszą skutku. Podobnie jak próby pojednania z żoną, która związała się z głównym antagonistą Jerzego.
Nagroda jury ekumenicznego w Cannes
Film „Bez znieczulenia” w reżyserii Andrzeja Wajdy został wyprodukowany w 1978 roku przez Zespół Filmowy X. Scenariusz został napisany przez Agnieszkę Holland i Andrzeja Wajdę. Zdjęcia do filmu zrealizował Edward Kłosiński. W rolę głównego bohatera wcielił się Zbigniew Zapasiewicz. Na ekranie partnerują mu m.in. Ewa Dałkowska, Emilia Krakowska, Roman Wilhelmi, Kazimierz Kaczor, Jerzy Stuhr i Krystyna Janda. Obraz otrzymał nagrodę jury ekumenicznego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes.
Twórcy na cyfrowej premierze
Rekonstrukcję obrazu w filmie „Bez znieczulenia” wykonało studio YakuMama Film, a dźwięku Sound Place. W uroczystej premierze filmu w cyfrowej odsłonie wzięli udział twórcy: reżyser Andrzej Wajda, asystent reżysera Krzysztof Tchórzewski, operator Janusz Kaliciński, autor scenografii Allan Starski, autorka kostiumów Wiesława Starska, współpracownik dekoratora Magdalena Dupont, autor dźwięku Piotr Zawadzki, współpracownik autora dźwięku Małgorzata Lewandowska, współpracownik charakteryzatora Grażyna Dąbrowska, montażystka Halina Prugar oraz odtwórczyni roli żony Jerzego Michałowskiego, Ewa Dałkowska.
Daniel Olbrychski współtwórcą tytułu filmu
– Cała historia filmu pt. „Bez znieczulenia” zaczęła się u nas w kuchni, w domu na Żoliborzu. Przyszedł Daniel Olbrychski (…), przyszedł się poskarżyć, że kolejny raz ma jakieś trudności osobiste i coś nie idzie tak, jakby on chciał i że wszystko się odbyło jakoś tak brutalnie i pewnym momencie mówi: wiesz Andrzej, bez znieczulenia. I ja mówię: dobry tytuł – opowiadał Andrzej Wajda po projekcji filmu.
Agnieszka Holland współautorką scenariusza
Andrzej Wajda opowiedział również o współpracy z Angnieszką Holland: – Spodobał mi się scenariusz Agnieszki Holland, bo jest bardzo wyrazisty. Do tego są bardzo dobrze napisane dialogi. Nie wszystko można było powiedzieć wprost. Wręcz odwrotnie. Cała jej finezja polegała na tym, że publiczność dobrze rozumiała, co jest grane, z tych dialogów, które były pełne niedopowiedzeń.
Kino moralnego niepokoju z Ryszardem Kapuścińskim w tle
– Gdzieś w głębi za tą historią stoi opowieść o (…) Ryszardzie Kapuścińskim. Był taki moment, że przyjechał i nagle, z jakichś politycznych powodów, dostał szlaban na wyjazdy za granicę. Nagle się okazuje, że nic nie drukują, nie może wstępować w telewizji. Siedzi w domu i nie wie, co będzie dalej. To jest właśnie temat, który młodzież zgromadzona w zespole X bardzo sobie ceniła, a ja, jako starszy reżyser, postanowiłem się odmłodzić i zrobić film taki, jak oni robią. To jest kino moralnego niepokoju – mówił Andrzej Wajda podczas spotkania z publicznością.
Scenografia oddająca codzienność
– W wielu filmach jestem dumny ze scenografii, którą zrobiłem dzięki Andrzejowi, a w tym filmie cieszę się, że brałem w nim udział. To jest świetny film. Moja rola polegała na tym, żeby pokazać na ekranie to, co widzieliśmy dookoła. Nie było to takie do końca proste. (…) Bardzo skupiliśmy się na tym, żeby ta codzienność w filmie była taka, jak ta wokół nas – wspominał Allan Starski.
Pogoń za kostiumami
Wiesława Starska, która była odpowiedzialna za kostiumy, tak wspominała pracę nad filmem: – Był to okres, kiedy naprawdę nic w sklepach nie było i kupienie ubrania było ogromnym wyzwaniem, w związku z tym objechałam wszystkie możliwe zakłady, jakie działały w tym czasie i szyły na eksport jakieś koszule, garniutury itd., żeby nasi aktorzy naprawdę prezentowali się w miarę przyzwoicie i żeby byli na jakimś poziomie. Wydaje mi się, że w jakimś sensie mi się to udało.
Zapasiewicz i Dałkowska
– Zapasiewicz gra pięknie, nie mówię tego tylko dlatego, że już odszedł od nas i nie wróci nigdy, ale że został na ekranie w takiej roli – mówił Andrzej Wajda. Ewa Dałkowska podzieliła się wspomnieniami związanymi z postawianiem przedostatniej sceny: – Nikt nie wiedział, do czego to ma doprowadzić. Ani Pan Andrzej, ani Zbyszek Zapasiewicz, ani ja. Nie wiedzieliśmy, jak to rozwiązać (….). Właściwie mieliśmy pełną wolność wyboru.
Projekt KinoRP ze wsparciem PISF
KinoRP to przedsięwzięcie zainicjowane w roku 2008 przez firmę KPD. Jego celem jest rekonstrukcja najwybitniejszych dzieł polskiej sztuki filmowej i dostosowanie jakości filmu do możliwości technicznych najnowszej technologii projekcji. Projekt honorowym patronatem objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski. Rekonstrukcja cyfrowa polskich filmów jest współfinansowana przez PISF – Polski Instytut Sztuki Filmowej.
Partnerzy
Partnerami przedsięwzięcia są m.in. Studio Filmowe KADR, Studio Filmowe TOR, Studio Filmowe ZEBRA, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Wytwórnia Filmów Oświatowych, Studio Filmów Rysunkowych, Studio Miniatur Filmowych, Chimney Pot, Yakumama Film, Studio Filmowe TPS, Studio Produkcyjne Orka, Fixafilm, DI Factory, SoundPlace, Strefa Dźwięku, ProSound Studio, Radosław Skłodowski, BTI Studios. Dystrybucją filmów po rekonstrukcji cyfrowej zajmuje się Cyfrowe Repozytorium Filmowe.
Premiera ze wsparciem PISF
Premiera filmu została zorganizowana przez: Stowarzyszenie Filmowców Polskich, PISF – Polski Instytut Sztuki Filmowej, Studio Filmowe Zebra, kino Kultura oraz twórców projektu KinoRP.
Strona projektu KinoRP: www.kinorp.pl.
Paulina Bez