Cyfrowa premiera "Przypadku"

19 kwietnia 2013 podczas 6. edycji Międzynarodowego Festiwalu Kina Niezależnego Off Plus Camera, w kinie Kijów.Centrum w Krakowie, odbyła się uroczysta premiera zrekonstruowanego w ramach projektu KinoRP filmu „Przypadek” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego. Rekonstrukcja filmu była współfinansowana przez PISF – Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Przypadek

Bohaterem „Przypadku” jest Witek Długosz (Bogusław Linda), student czwartego roku Akademii Medycznej w Łodzi. Przy narodzinach osierociła go matka, teraz umiera mu ojciec. W ostatnich słowach, mówi do syna: „Nic nie musisz”. Witek postanawia przerwać studia i wyjechać do Warszawy. Wbiega na dworzec, w pośpiechu kupuje bilet i usiłuje dopędzić odjeżdżający z peronu pociąg. Dalszy ciąg filmu to trzy różne wersje życia głównego bohatera.

Film zatrzymany przez cenzurę

Zrealizowany w 1981 roku przez Studio Filmowe Tor film został zatrzymany przez cenzurę z powodu stanu wojennego i trafił na polskie ekrany dopiero po sześciu latach – 10 stycznia 1987 roku. Reżyserem i autorem scenariusz jest Krzysztof Kieślowski. Rolę głównego bohatera zagrał Bogusław Linda. Na ekranie partnerują mu m.in. Tadeusz Łomnicki, Zbigniew Zapasiewicz, Bogusława Pawelec, Marzena Trybała, Zygmunt Hübner i Adam Ferency. Autorem zdjęć jest Krzysztof Pakulski, a autorem muzyki Wojciech Kilar.

Twórcy obecni na premierze

W uroczystej premierze filmu „Przypadek” wzięli udział jego twórcy: aktorzy Bogusław Linda, Bogusława Pawelec, Monika Goździk, autor dźwięku Michał Żarnecki oraz żona reżysera Maria Kieślowska. Cyfrową rekonstrukcję obrazu w filmie wykonał dom postprodukcyjny The Chimney Pot, a dźwięku Strefa Dźwięku.

Światowa premiera w Cannes

– „Przypadek” to chyba jeden z najwspanialszych, najbardziej oryginalnych i najmądrzejszych filmów, jakie powstały po II wojnie światowej. (…) Cenzura zamknęła go na półkach na sześć lat i uniemożliwiała konfrontację z publicznością. (…) Światowa premiera „Przypadku” odbyła się w 1987 roku na festiwalu w Cannes, ale nie w Konkursie Głównym, bo dyrektor festiwalu Gilles Jacob stwierdził, że kontekst polityczny i społeczny może być nieczytelny dla obcokrajowców. O tym, jak bardzo się pomylił świadczą entuzjastyczne recenzje nie tylko krytyki filmowej, ale również wypowiedzi, eseje, filmy poświęcone twórczości Kieślowskiego, a w szczególności temu filmowi – mówił o filmie „Przypadek” krytyk filmowy Janusz Wróblewski.

Rekonstrukcja ze wsparciem PISF

– Projekt KinoRP powstał pięć lat temu, aby ratować polskie filmy przed zniszczeniem, a także przed zapomnieniem. (…) Stan archiwaliów, o czym przekonujemy się przy każdej kolejnej rekonstrukcji, jest bardzo zły i praca związana z konserwacją czy naprawą taśmy światłoczułej już nie wystarcza, żeby móc przywrócić je współczesnemu odbiorcy. (…) Rekonstrukcja cyfrowa filmu „Przypadek” odbyła się dzięki współfinansowaniu tego procesu przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, Studio Filmowe Tor i Cyfrowe Repozytorium Filmowe – mówił Maciej Molewski, prezes Cyfrowego Repozytorium Filmowego.

Film bez fragmentu ujęcia z siódmego aktu

– „Przypadek” był piątym filmem fabularnym Krzysztofa. Scenariusz napisał w lecie 1980 roku. Zdjęcia realizowaliśmy w 1981 roku. (…) Film kończyliśmy w warunkach konspiracyjnych. (…) Dzięki decyzji Studia Filmowego Tor i Marii Kieślowskiej podjęliśmy się rekonstrukcji filmu w oryginalnym kształcie, w jakim Krzysztof go skończył. Było to niesłychanie trudne zadanie. (…) Te fragmenty, które wycięła cenzura zaginęły. Nie wiadomo, co się z nimi stało. (…) Przez 30 lat przechowywałem taśmy dźwiękowe do tego filmu. (…) Zrekonstruowany film jest kompletnym obrazem, ale bez fragmentu ujęcia z siódmego aktu, który zaginął w Filmotece. (…) Myślę, że dzisiejszy pokaz jest prawdziwą premierą filmu „Przypadek” – opowiadał autor dźwięku, Michał Żarnecki.

Bieg z torbą pełną kamieni

– Na dworcu Łódź Fabryczna, przez cały dzień robiliśmy trzy podejścia do wbiegania do pociągu. Trzy różne wersje. Biegałem z torbą. Krzysiek był dokumentalistą. Nie uważał, że aktor ma nieść torbę, która jest lekka. Do torby, z którą biegłem włożono mi jakieś kamienie, cegły. Po połowie dnia nie wydalałem, żeby dobiec do pociągu (…) Krzysiek sam wziął tę torbę i spróbował podbiec. Wypadł mu dysk – wspominał pracę nad filmem Bogusław Linda.

Projekt KinoRP

KinoRP to przedsięwzięcie zainicjowane w roku 2008 przez firmę KPD. Jego celem jest rekonstrukcja najwybitniejszych dzieł polskiej sztuki filmowej i dostosowanie jakości filmu do możliwości technicznych najnowszej technologii projekcji. Projekt honorowym patronatem objął Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski.

Partnerzy

Partnerami przedsięwzięcia są: Studio Filmowe KADR, Studio Filmowe TOR, Studio Filmowe ZEBRA, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Wytwórnia Filmów Oświatowych, Studio Filmów Rysunkowych, Studio Miniatur Filmowych, Chimney Pot, Yakumama Film, Studio Filmowe TPS, Studio Produkcyjne Orka, Fixafilm, DI Factory, Soundplace, Strefa Dźwięku, ProSound Studio, Radosław Skłodowski, BTI Studios. Dystrybucją filmów po rekonstrukcji cyfrowej zajmuje się Cyfrowe Repozytorium Filmowe.

Paulina Bez