Forum SFP

Hasło „Jak skutecznie walczyć z kradzieżą własności intelektualnej?” było tematem tegorocznego Forum Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Spotkanie odbyło się 20 września podczas 39. Festiwalu Filmowego w Gdyni.

O zaawansowaniu prac nad ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną, raporcie na temat piractwa internetowego oraz kondycji przemysłu kreatywnego w Polsce rozmawiali m.in.: wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Andrzej Wyrobiec, Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej Agnieszka Odorowicz, Prezes KIPA i Wiceprezes Kreatywnej Polski Maciej Strzembosz, prof. Elżbieta Traple, Oskar Tułodziecki i Dominik Skoczek z Kreatywnej Polski oraz Prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich Jacek Bromski.

Polska rajem piractwa internetowego

– Według raportu PricewaterhouseCoopers wykonanego na zlecenie Stowarzyszenia Dystrybutorów Programów Telewizyjnych „Sygnał” w ciągu ostatnich dwóch lat (…) Polska stała się krajem przodującym w rankingu ilości kradzieży filmów i muzyki w Internecie w przeliczeniu na głowę mieszkańca – poinformował obecnych na spotkaniu Prezes SFP Jacek Bromski, zwracając uwagę na konieczność, jak najszybszego wdrożenia ustawy o świadczeniu usług elektronicznych.

Brak instrumentów prawnych na walkę z piractwem w sieci

– Polskie prawo nie widzi Internetu – mówiła Dyrektor PISF Agnieszka Odorowicz. – Niedawno przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z inicjatywy Obywateli Kultury powstał Zespół ds. Prawnych. Jego celem jest wypracowanie propozycji zmian do kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania karnego. Wykroczenia popełnione w „realu” są karane. W przypadku tych samych czynów popełnionych w Internecie polskie ustawodawstwo nie ma wystarczających instrumentów prawnych chyba, że mówimy o ochronie głowy państwa. Prowadzimy rozmowy z Prokuraturą Generalną i Ministerstwem Sprawiedliwości na temat większej specjalizacji prokuratorów i sędziów. Ściganie piractwa internetowego, zwłaszcza w wykonaniu firm, które z tego uczyniły model biznesowy i najczęściej mają siedziby na Cyprze, Kajmanach czy Wyspach Owczych, jest z punktu widzenia szeregowego policjanta lub nawet prokuratora bardzo trudne – podkreślała Dyrektor Agnieszka Odorowicz.

Raport PwC i Stowarzyszenie Kreatywna Polska

– 7-10 mln Polaków korzysta regularnie z nielegalnych serwisów. Straty dla PKB to w tej chwili 500-700 mln złotych. 29% użytkowników płaci za dostęp do nielegalnych treści. Straty Skarbu Państwa szacowane są na kwotę pomiędzy 170 a 250 mln złotych. Do roku 2018 straty gospodarki Polski są już liczone w miliardach – przybliżył wyniki raportu przeprowadzonego przez PwC Oskar Tułodziecki z Kreatywnej Polski. W dalszej części spotkania przedstawił dotychczasowe dokonania Stowarzyszenia Kreatywna Polska, którego celem jest podejmowanie wspólnych działań, wymiana informacji pomiędzy członkami, uzgadnianie stanowisk oraz ochrona przemysłu kreatywnego. Do tej pory w skład stowarzyszenia weszli m.in.: SFP, ZAPA, KIPA, ZAiKS, SPAF, Stowarzyszenie Dystrybutorów Filmowych, Izba Wydawców Prasy, Związek Kompozytorów Polskich, Legalna Kultura, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Polsat, TVN oraz Agora.

Badania dotyczące przemysłu kreatywnego w Polsce

– Uważa się, że przemysł kreatywny w Polsce wytwarza 3,5% PKB. W Anglii to jest w tej chwili prawie 11%. Z kolei przemysły kreatywne zatrudniają 5% ludzi pracujących w ogóle w Polsce – zwracał uwagę Maciej Strzembosz. – Grupa naukowców z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach złożyła cały program badawczy dotyczący zakresu mapy przemysłów kreatywnych, ich wpływu na rozmaite grupy demograficzne, jak się kształtują płace, przepływy społeczne. Będziemy sprawdzali w kulturze czy raport o modelu metropolitalno-dyfuzyjnym miał sens – mówił Prezes KIPA, dodając także, że dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w przyszłym roku coroczne badania Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) odbędą się w Polsce.

Problem piractwa z punktu prawnego

– Ustawodawca polski nie wykorzystał tych ram prawnych, które nam stwarza prawo unijne do uregulowania szeregu problemów związanych z piractwem internetowym – zaznaczyła prof. Elżbieta Traple.

– Przemysł kreatywny (…) przedstawił propozycję , która ostatecznie likwidowała kwestię wyłączenia odpowiedzialności linków oraz usprawniała procedurę „notice and stay down”, która pozwala skutecznie usuwać pliki z nielegalną treścią – tłumaczył zmiany w treści ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, nad którymi środowisko filmowe pracowało przez ostatnie dwa lata, Dominik Skoczek. Gdyby ustawa weszła w życie w poprzednim kształcie walka z piractwem koncentrowałaby się na indywidualnych osobach, które często nie zdają sobie sprawy, że płacą za filmy, które pochodzą z nielegalnego źródła. Jak podkreślali wszyscy obecni na sali przedstawiciele branży filmowej, celem działań jest zastopowanie piractwa poprzez działanie systemowe i nie jest ono wymierzone w obywateli. Uczestnicy forum potępili również stosowane ostatnio praktyki wysyłania przez kancelarie prawnicze pozwów kierowanych do indywidualnych użytkowników Internetu.

Plan działań Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

– Moim głównym priorytetem w tej kadencji będzie przede wszystkim zapewnienie jak najszerszego dostępu do kultury przy jednoczesnym podejmowaniu działań, które będą realnie chronić twórców – zapewniał wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Andrzej Wyrobiec, który w imieniu minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Małgorzaty Omilanowskiej przedstawił na spotkaniu plan działań na najbliższy czas.

Zmiany w prawie dotyczące finansowania produkcji filmowej

Dobrą wiadomość dla twórców przekazała Dyrektor PISF Agnieszka Odorowicz. – Toczą się prace na temat nowego komunikatu Komisji dotyczącego koprodukcji i nowych zasad pomocy publicznej – mówiła Dyrektor PISF, zwracając uwagę na nowe stanowisko Komisji Europejskiej w sprawie łączenia pomocy publicznej i udzielania dofinansowania na produkcję filmów i na dystrybucję. – Prawdopodobnie w momencie wejścia w życie tych aktów stanie się możliwe wspieranie filmu na każdym etapie, czyli od pisania scenariusza, po dystrybucję kinową i międzynarodową. Dyrektor PISF zwróciła się także do przedstawicieli Telewizji Polskiej: – Jest lepiej ale ciągle brakuje nam naszego poważnego partnera jakim powinna być i była przez wiele lat i uratowała polską kinematografię Telewizja Polska. Bez finansowego wsparcia mediów publicznych nie będziemy mieli nigdy instytucji, która będzie walczyła o jakość a nie o ilość.

Magdalena Wylężałek