Miasto pełne filmów

Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki i reżyser filmu „Miasto z morza” Andrzej Kotkowski w czasie spotkania z dziennikarzami. Fot. Marcin Kułakowski, PISF

Lawina filmów ruszyła w Gdyni jeszcze zanim przed Teatrem Muzycznym rozwinięto czerwony dywan i 34. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych został oficjalnie otwarty. Od rana w poniedziałek filmy festiwalowe można było oglądać jednocześnie w kilku salach. I tak będzie przez cały tydzień.

Swoje filmy prezentowała m.in. dwójka debiutantów – Kinga Dębska i Jacek Głomb. Filmy całkiem różne, które łączy tylko jedno – udział gwiazd czeskiego kina. I oba startują w konkursie głównym festiwalu.

„Hel” Kingi Dębskiej to mroczna opowieść  o psychiatrze walczącym z narkotykowym uzależnieniem. – To film o dwoistości ludzkiej natury, o tym, że w każdym z nas jest anioł i demon – mówiła reżyserka podczas spotkania z dziennikarzami.

Dębska, która robiła wcześniej dokumenty, mówiła, że pomysł filmu wziął się z przeczytanego gdzieś artykułu o uzależnionym psychiatrze. Nad scenariuszem pracowała z osobą, która była pierwowzorem bohatera filmu.

– Ale okazało się, że on jeszcze nie do końca poradził sobie z uzależnieniem. Chciał mnie zaprowadzić na Dworzec Centralny w Warszawie, żebyśmy sobie razem wstrzyknęli heroinę. Uważał, że bez tego nic nie zrozumiem. Wtedy się naprawdę przestraszyłam. Przerwałam tę współpracę. W pracy nad filmem poszłam własną drogą, prawdziwa historia pozostała tylko ramą – opowiadała reżyserka.

Historia psychiatry, który od lat walczy z uzależnieniem i po raz kolejny upada na dno, kończy się jednak optymistycznie – bohater kolejny raz poddaje się terapii i wraca do życia. – Juliusz Machulski, z którym pracowałam nad scenariuszem, ciągle mi mówił o iskierce nadziei. Nie wiemy, jak zakończy się historia, ale postanowiłam dać możliwość  dobrego zakończenia – mówiła Dębska.

Główną rolę w filmie zagrał Paweł Królikowski, jego dziewczynę – wielka gwiazda czeskiego kina Anna Geislerova. – Studiowałam w praskiej szkole filmowej FAMU, mówię po czesku, marzyłam, żeby ona zagrała w moim filmie – wspominała reżyserka.

W Polsce nie udało się zebrać dość pieniędzy na film, ale projektem zainteresował się czeski producent Rudolf Biermann. – On chciał mieć czeską gwiazdę. Ewie Geislerovej spodobał się scenariusz, a do tego zgodziła się zagrać za niewielką, jak na taką gwiazdę, gażę – mówiła Dębska.

Opowiedziała też, jak aktorem w jej filmie został znany muzyk Maciej Maleńczuk (gra jednego z pacjentów szpitala psychiatrycznego). – Maciek miał napisać piosenkę do filmu. Ale jak się spotkaliśmy, popatrzyłam na niego i mówię: No, idealny pacjent.

Znany już widzom kinowym debiut Jacka Głomba „Operacja Dunaj”, to zwariowana komedia, która dzieje się w czasie interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 r.

– To jest pierwszy film o interwencji ’68 r., nawet kino czeskie się tym nie zajmowało – mówił reżyser po projekcji filmu. – W Czechach film dobrze przyjęła publiczność, a gorzej branża, bo oczekiwano filmu politycznego, rozrachunkowego. A my nie chcieliśmy zrobić takiego filmu.

Reżyser, pytany, ile w filmie jest prawdy, a ile fikcji mówił, że prawdą jest zniknięcie czołgu w czasie interwencji, a reszta to wyobraźnia scenarzystów, którzy jednak posługiwali się autentycznymi relacjami i wspomnieniami. – Wykonaliśmy dużą pracę archiwalną we współpracy z ośrodkiem KARTA, który zbiera relacje żołnierzy z 1968 r.

W „Operacji Dunaj” grają gwiazdy polskiego i czeskiego kina, m.in. Maciej Stuhr, Zbigniew Zamachowski, Tomasz Kot, Jiri Menzel, Eva Holubova.

Na uroczystość otwarcia festiwalu organizatorzy wybrali dwa filmy: nową animację Tomasza Bagińskiego „Kinematograf” i film Andrzeja Kotkowskiego „Miasto z morza” – wielki fresk opowiadający o powstaniu Gdyni. Oba filmy, podobnie jak „Hel” Kingi Dębskiej, otrzymały dofinansowanie z Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Łącznie dofinansowanie z PISF dostały 23 obrazy startujące w konkursie głównym gdyńskiego festiwalu.