Sukcesy krótkich metraży i dokumentu

Rok 2012 obfitował w wydarzenia ważne dla polskiej kinematografii dokumentalnej, krótkometrażowej i animowanej, a statystyki zdecydowanie pobiły ubiegłoroczny rekord frekwencyjny. Od stycznia do grudnia ubiegłego roku polskie filmy dokumentalne, animacje i krótkie fabuły pokazano za granicą ponad 1 350 razy.

Polskie filmy trafiły do sekcji konkursowych i poza konkursowych ponad 600 festiwali filmowych. Najbardziej jednak cieszy fakt, że nasze filmy nagradzano w tym roku aż 120 razy.

Animacje z Polski na światowych festiwalach

W rankingu gatunkowym przodowały zdecydowanie animacje – aż pięć krótkometrażowych filmów animowanych kończy rok z wynikiem ponad 20 festiwalowych pokazów. Faworytem okazał się zdecydowanie „Noise” Przemysława Adamskiego (prod. Studio Munka), który trafił do selekcji aż 35 festiwali. Zaraz po „Noise” uplasowały się: dyplomowa animacja Pawła Prewenckiego z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu „Co się dzieje, gdy dzieci nie chcą jeść zupy” oraz najnowszy film Izabeli Plucińskiej pt. „Afternoon” – każdy z nich znalazł się w sekcjach 22 zagranicznych festiwali. Wysoką frekwencję festiwalową wypracowały także „Game” Marcina Jańca (popularne zwłaszcza na amerykańskich festiwalach), a także „Był sobie król” Tytusa Majerskiego i „Papierowe pudełko” Zbigniewa Czapli. Polskie animacje wielokrotnie stawały na podium – najwięcej nagród zdobyły „Danny Boy” Marka Skrobeckiego, „Galeria” Roberta Procha i „Noise” Przemka Adamskiego.

Fabularne krótkie metraże m.in. w Cannes i Locarno

W ubiegłym roku fabuła dorównywała kroku animacji. Wśród najczęściej pokazywanych filmów 2012 roku przodowały „Opowieści z chłodni” Grzegorza Jaroszuka. Film pokazano na 48 zagranicznych festiwalach i nagrodzono aż 12 razy. Zaraz za nim uplasował się Piotr Złotorowicz i jego „Ludzie normalni” – aż 40 festiwali, „Zniknięcie” Bartosza Kruhlika (30 festiwali) oraz „Bez śniegu” Magnusa von Horna (20 festiwali). Wszystkie cztery filmy wyprodukowała łódzka PWSFTviT. Dobry wynik 19 festiwali uzyskało także „Glasgow” Piotra Subbotki wyprodukowane w ramach programu „30 minut” przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich – Studio Munka i Wajda Studio. Polacy w ubiegłym roku mają na koncie także wiele innych sukcesów. W maju „Portret z pamięci” Marcina Bortkiewicza trafił do prestiżowej sekcji Directors’ Fortnight festiwalu w Cannes, natomiast w sierpniu „Serce do walki” Tomka Matuszczaka pokazał i wyróżnił festiwal w Locarno (oba również ze Studia Munka).

Wzrost liczby pokazów polskich dokumentów

W 2012 roku polskie filmy dokumentalne wyświetlone zostały na międzynarodowych festiwalach ponad 530 razy, z czego ponad 350 stanowiły pokazy konkursowe. W stosunku do roku 2011 liczba pokazów wzrosła o ponad 70, a liczba pokazów konkursowych – o ponad 80. Z polskimi tytułami mieli okazję zapoznać się widzowie prawie 250 festiwali filmowych na całym świecie, w tym imprez o takiej randze jak holenderski festiwal IDFA, niemiecki DOK Leipzig, szwajcarski Visions du Reel, czy kanadyjski Hot Docs.

Festiwalowi rekordziści

Niewątpliwym festiwalowym rekordzistą w 2012 roku był dokument z łódzkiej filmówki w reżyserii Martina Ratha „Co raz zostało zapisane” który pokazany był na festiwalach prawie 80 razy. Inne tytuły, które poszczycić się mogą dużą liczbą projekcji to, między innymi trzy produkcje Wajda Studio „3 dni wolności” Łukasza Borowskiego, „Decrescendo” Marty Minorowicz i „Paparazzi” Piotra Bernasia, a ponadto „Argentyńska lekcja” Wojciecha Staronia, „Kiedyś będziemy szczęśliwi” Pawła Wysoczańskiego, „Papierowe pudełko” Zbigniewa Czapli, „Powroty” Krzysztofa Kadłubowskiego oraz dwa filmy z PWSFTviT – „Rozmowa” Piotra Sułkowskiego i „Wycieczka” Bartosza Kruhlika.

50 nagród dla polskich filmów dokumentalnych

Miniony rok przyniósł polskim filmom dokumentalnym ponad 50 nagród, w tym nagrodę za najlepszy film średniometrażowy kanadyjskiego festiwalu RIDM dla „Argentyńskiej lekcji”, nagrody za najlepszy film krótko- i średniometrażowy film dokumentalny East Silver dla „Wytnij-wklej” Rafała Samusika i „Kiedyś będziemy szczęśliwi” Pawła Wysoczańskiego, czy nagrodę za najlepszy film rumuńskiego festiwalu Astra Film Festival dla „Kołysanki z Phnom Penh” Pawła Kloca. Z całą pewnością należy też wspomnieć nominacje do nagród IDFA dla filmów „Rogalik” Pawła Ziemilskiego i „Bad Boy -cela dla niebezpiecznych” Janusza Mrozowskiego.

Do najczęściej nagradzanych w 2012 roku filmów należą „Argentyńska lekcja” z dziewięcioma trofeami na koncie; „Kiedyś będziemy szczęśliwi” – z pięcioma; „3 dni wolności” Łukasza Borowskiego, „Deklaracja nieśmiertelności” Marcina Koszałki (prod. TVP S.A.), „Co raz zostało zapisane” i „Rozmowa” – nagrodzone w 2012 roku cztery razy oraz „Tonia i jej dzieci” Marcela Łozińskiego (prod. Studio Filmowe Kronika) – mogąca się pochwalić trzema nagrodami.

Przeglądy polskiego kina w Kosowie i Meksyku

W ubiegłym roku dzięki działaniom Krakowskiej Fundacji Filmowej odbyły się dwa duże przeglądy polskiego kina dokumentalnego – w ramach dwóch programów „Masters from Krakow” i „Young Talents” na festiwalu DOCS DF w Mexico City pokazano 30 filmów zrealizowanych zarówno przez mistrzów polskiego dokumentu – Kazimierza Karabasza, Wojciecha Wiszniewskiego, Marcela Łozińskiego i Pawła Łozińskiego czy Krzysztofa Kieślowskiego, jak i młodych twórców, którzy osiągnęli już spory sukces za granicą – m.in. Bartka Konopki, Marcina Koszałki, Tomasza Wolskiego, Adama Palenty, Pawła Kloca czy Marcina Janosa Krawczyka. Natomiast podczas tegorocznej edycji Dokufest – jedynego festiwalu w Kosowie, który prezentuje międzynarodowe kino dokumentalne – zaprezentowano kilkanaście polskich tytułów z ostatnich lat.

Udział Polaków w spotkaniach branżowych

W 2012 roku polscy dokumentaliści zaprezentowali się także na polu branżowym. Dzięki działalności Krakowskiej Fundacji Filmowej producenci mieli szansę szukać pieniędzy na realizację swoich projektów i poszerzać międzynarodowe kontakty na zorganizowanym po raz szósty polskim stoisku podczas Targów Filmu Dokumentalnego Sunny Side of the Doc we francuskim La Rochelle. Przy współpracy z Film Kontakt Nord dziewięciu producentów wzięło udział w polskim dniu koprodukcyjnym i przedstawiło swoje projekty filmowe w ramach prestiżowego Nordisk Forum w fińskim Oulu. Tradycyjnie KFF przygotowała programy filmowe Polish Docs na targach dokumentalnych Doc Shop podczas Hot Docs w Kanadzie, Docs for Sale podczas IDFA w Holandii, Doc Market podczas Thessaloniki Documentary Festival w Grecji, Doc Outlook podczas Visions du Reel w Szwajcarii, East Silver Doc Market w Czechach czy DOK Market podczas DOK Leipzig w Lipsku.

Działania wspierane przez PISF

W ciągu ubiegłego roku także polskie animacje i filmy krótkie były obecne na największych międzynarodowych imprezach poświęconych filmowi krótkometrażowemu. W lutym 2012 Krakowska Fundacja Filmowa przy była po raz szósty organizatorem stoiska Polish Shorts na targach w Clermont-Ferrand. KFF, jak co roku, była także partnerem pitchingu Euro Connection w którym Polskę reprezentował projekt „Mleczny Brat” w koprodukcji Wajda Studio i Studio Munka. Podczas majowego Short Film Corner odbywającego się podczas największego na świecie Festiwalu Filmowego w Cannes obok licznych polskich filmów, w targach znalazł się także specjalny program Polish Shorts czternastu filmów sygnowany przez Krakowską Fundację Filmową.

Targi i pitchingi

W czerwcu natomiast miały miejsce targi animacji MIFA, które co roku odbywają się równolegle z jednym z najważniejszych międzynarodowych festiwali filmów animowanych w Annecy we Francji, gdzie po raz drugi Fundacja zorganizowała narodowe stoisko w ramach projektu Polish Animations W tym roku aż piętnastu polskich producentów wzięło udział w największych w Europie targach animacji. W międzyczasie polskie programy krótkometrażowe pokazane został miedzy innymi w ramach festiwali: Belgrad ISFF, Go Short (Holandia), Archipelago (Włochy), Tabor IFF (Chorwacja), Aye Aye IFF (Francja), In the Palace (Bułgaria), Unlimited Shorts Film Festival (Niemcy).Wszystkie wydarzenia odbyły się dzięki wsparciu Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Pełna lista nagród oraz więcej informacji o filmach: www.polishdocs.pl, www.polishshorts.pl, www.kff.com.pl.

Na podstawie informacji prasowej opracowała Marta Sikorska