Warsztaty Filmoteki Szkolnej w Gdańsku

W dniach 4-8 lipca 2012 ramach 23. Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Filmie odbyły się warsztaty Filmoteki Szkolnej dla uczniów i nauczycieli. Wydarzenie było współfinansowane przez PISF – Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Warsztaty Filmoteki Szkolnej o polskiej edukacji filmowej

Uczniowie i nauczyciele, którzy wzięli udział w finale konkursu wiedzy o filmie, w czasie wolnym od konkursowych zmagań uczestniczyli w pokazach filmów, warsztatach i wykładach poświęconym estetyce filmu, recenzji filmowej i współczesnemu kinu skandynawskiemu. Po raz drugi specjalne warsztaty Filmoteki Szkolnej na temat edukacji filmowej poprowadziła Agata Sotomska z PISF.

Dobre praktyki

Uczestnicy warsztatów poruszyli cztery zagadnienia związane z edukacją filmową. Jednym z nich były dobre praktyki. Grupa nauczycieli podzieliła się własnymi doświadczeniami, na które składają się m.in. prowadzenie DKF-ów, kółek filmowych, teoretycznych i praktycznych warsztatów filmowych, współpraca z nauczycielami innych przedmiotów, korzystanie z pakietu Filmoteki Szkolnej i jej strony internetowej, dyskusje wychowawcze poparte projekcją filmu czy edukacja na temat nowych mediów.

Uczniowie podczas dyskusji, wśród dobrych praktyk związanych z edukacją filmową wymienili tworzenie klas o specjalizacji filmowej, wyjścia do kina w ramach zajęć szkolnych, możliwość wypożyczania filmów w szkolnych bibliotekach, pisanie recenzji filmów na lekcji polskiego i do szkolnych gazetek. Lubią uczestniczyć w konkursach filmowych, w nocach filmowych i specjalnych spotkaniach w szkole z osobami związanymi ze światem filmu. Ich zdaniem dobrą rzeczą jest również współpraca szkół z kinami, które udzielają uczniom oglądającym filmy specjalnych zniżek.

W warsztatach dla uczniów wziął udział m.in. Piotr Gieresimczyk z 13. Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Białymstoku, który opowiedział, jak wygląda edukacja filmowa w jego liceum: – W szkole, do której uczęszczam, mamy specjalną klasę filmową. Są również zajęcia filmowe, które odbywają się trzy razy w tygodniu. Oglądamy filmy, rozmawiamy o nich i sami je kręcimy. Nasi nauczyciele korzystają z Filmoteki Szkolnej. Czasami oglądamy filmy z pakietu Filmoteki i uczestniczymy w kursach internetowych. To bardzo ciekawy projekt. Można się z niego dowiedzieć dużo ciekawych rzeczy.

Przeszkody

Uczestnicy warsztatów rozmawiali również na temat przeszkód, na które napotykają przy realizacji zajęć filmowych. Nauczyciele wspomnieli m.in. o kosztach, jakie niesie ze sobą edukacja filmowa i częsty brak odpowiednich środków na zakup sprzętu czy sfinansowanie wyjścia do kina. Problemem są również przeszkody organizacyjne związane z realizacją podstawy programowej, brak czasu i wsparcia ze strony dyrekcji, innych nauczycieli i rodziców uczniów.

Wśród przeszkód, o których opowiedzieli uczniowie pojawił się m.in. napięty grafik zajęć w szkole i brak zainteresowania dzisiejszej młodzieży zajęciami nieobowiązkowymi i kulturą wysoką w ogóle. Ich zdaniem w polskich szkołach brakuje również nauczycieli przygotowanych do prowadzenia zajęć filmowych. Uczniowie obawiają się również, że nie będą w stanie sami dobrze zinterpretować filmu.

Program idealny

W tym punkcie warsztatów obie grupy próbowały stworzyć idealny program edukacji filmowej. Zdaniem nauczycieli aby go stworzyć niezbędna byłaby współpraca szkół z różnymi placówkami i instytucjami kultury, podwyższenie rangi konkursów filmowych do olimpiady i wprowadzenie historii kina, jako elementu prezentacji na maturze. Pakiet Filmoteki Szkolnej powinien być udostępniony nie tylko szkołom, ale również placówkom kultury, które zajmują się edukacją filmową. Idealny program edukacji filmowej powinien, ich zdaniem, rozpoczynać się już od najmłodszych klas szkoły podstawowej.

W idealnym programie edukacji filmowej stworzonym przez uczniów znalazł się łatwy dostęp do filmów, częste wyjścia do kina, uczestniczenie w zajęciach DKF-ów. Chcieliby również brać większy udział w warsztatach praktycznych i mieć dostęp do książek i wykładów filmowych. Szkoła powinna posiadać odpowiednie fundusze na wyjazdy na konkursy i festiwale filmowe.

Wsparcie

Ostatnim punktem dyskusji było wsparcie niezbędne do prowadzenia zajęć filmowych w polskich szkołach. Zdaniem nauczycieli musi ono przede wszystkim wypływać ze strony dyrekcji, która powinna wspierać pomysły nauczycieli i uczniów, a także zakup odpowiedniego sprzętu i materiałów. Dobre byłoby również poszerzenie oferty edukacyjnej dla nauczycieli oraz współpraca z instytucjami zajmującymi się filmem.

Uczniowie chcieliby, żeby została zorganizowana olimpiada, w której główną nagrodą byłby indeks na filmoznawstwo. To zmotywowałoby ich jeszcze bardziej do dalszej pracy i poszerzania wiedzy na temat kina. Ich zdaniem Filmoteka Szkolna powinna być tak samo ważna i obowiązkowa, jak np. lektury na języku polskim. Chcieliby, żeby w polskich szkołach było więcej klas filmoznawczych i żeby mogli jak najczęściej uczestniczyć w wydarzeniah filmowych również poza swoją szkołą.

Organizatorami Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Filmie są: Pomorska Fundacja Filmowa, Capital Park Gdańsk Sp. z o. o., Gdańskie Centrum Filmowe „Neptun-Helikon-Kameralne”, Sieć Kin Studyjnych i Lokalnych. Wydarzenie jest współfinansowane przez Samorząd Województwa Pomorskiego i PISF – Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Rozmawiamy z Izabelą Żelazną – filmoznawcą, nauczycielką wiedzy o kulturze w VI Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Krakowie.

PISF: Czy zetknęła się już Pani wcześniej z Filmoteką Szkolną?

Izabela Żelazna: Tak, słyszałam o tym programie, natomiast ja na razie w związku z tym, że uczę wiedzy o kulturze, nie mam możliwości wykorzystywania Filmoteki na moich lekcjach, ponieważ film stanowi jedną szóstą programu na cały rok szkolny, a z tego jakimś drobnym ułamkiem może być film polski. W mojej szkole bardzo wielu nauczycieli korzysta z filmów z Filmoteki Szkolnej i z prywatnych zbiorów. Na języku polskim bardzo często pokazywane są całe filmy albo ich fragmenty. Ja niestety nie mam na to czasu. Wiedzy o kulturze uczę od roku, a za dwa lata będę również uczyć filmoznawstwa. W związku z tym, że nie ma gotowych programów związanych z nauczaniem filmu w szkole ponadgimnazjalnej, (…) konieczne było stworzenie swojego autorskiego programu.

Jak wyglądała praca nad stworzeniem takiego programu?

Szkoła nie miała za bardzo jak mi pomóc, musiałam więc zdać się na siebie i na to, co sama znajdę. Dali mi wolną rękę, z czego się bardzo cieszę. Skończyłam filmoznawstwo. Wiedziałam więc, z jakich źródeł czerpać wiedzę, co jest istotne. Oczywiście to musiało zostać okrojone o trudniejsze rzeczy, bo to nie są studenci. (…) Ten program jest miksem wszystkiego, co udało mi się znaleźć w różnych programach np. do lekcji języka polskiego. Zobaczymy, jak sprawdzi się w praktyce. Zgadza się z podstawą programową. To jest 60 godzin dla klas drugich i trzecich, które idą oddzielnym, indywidualnym programem nauczania w ramach klasy filmowej. Program zakłada podstawową naukę historii filmu, analizy, krytyki i zajęcia praktyczne z kręcenia filmów. Znajdą się w nim również materiały i filmy znajdujące się w pakiecie Filmoteki Szkolnej.

Uczestniczyła Pani w warsztatach Filmoteki Szkolnej, których tematem były różne modele edukacji filmowej w tym m.in. dobre praktyki, które nauczyciele stosują w propagowaniu wiedzy o filmie. Jak to wygląda w szkole, w której Pani uczy?

Zainteresowania uczniów są bardzo różne. Ciężko jest znaleźć jakiś temat, który byłby atrakcyjny dla wszystkich. To jest bardzo zróżnicowana młodzież, więc czasami zdarza się, że coś zainteresuje 16 osób, a czasami nikogo. Ja sama prowadzę kółko filmowe, na którym pokazuję bardzo różne filmy. Kiedy oglądamy jakieś nowe produkcje, omawiamy wcześniejsze filmy danego reżysera. Mówimy o muzyce filmowej, o animacji. Do tych dobrych praktyk, o których mówiliśmy na warsztatach Filmoteki Szkolnej, które realizujemy w naszym liceum, mogłabym dodać wyjścia do kina na Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej. Współpracujemy z krakowskim kinem Pod Baranami. Organizujemy również pokazy w szkole. Co roku odbywa się również dzień filmowy. To duża impreza obejmując także konkurs z wiedzy o filmie, którego finaliści znaleźli się w tym roku w Gdańsku. W tym roku tematem przewodnim był wampiryzm w kinie. Doktorant Uniwersytetu Jagiellońskiego poprowadził wykład na ten temat, a uczniowie się przebrali.

Dlaczego Pani zdaniem edukacja filmowa powinna być stałym elementem programu nauczania w polskich szkołach?

Edukacja filmowa jest ważnym elementem w programie nauczania. Nie ogranicza się tylko do historii filmu, do teorii, ale zawiera w sobie nowe media. Może pomóc uczniowi obracać się w ich świecie, w korzystaniu ze źródeł internetowych, zamieszczeniu filmu w Internecie, założeniu filmowego bloga, forum.  Również mój autorski program obejmuje nowe media. Istnieje również ta praktyczna strona. Robienie filmów chociażby w najprostszych programach, które są dostępne za darmo i udostępnianie, rozpowszechnianie ich w Internecie. Szkoła też może w ten sposób pochwalić się zdolnymi uczniami, którzy robią coś ciekawego.

Rozmawiała Paulina Bez