Zmarł Władysław Kowalski

29 października 2017 roku zmarł Władysław Kowalski. Miał 81 lat.

Władysław Kowalski urodził się 24 lutego 1936 roku w Żurawce k. Tomaszowa Lubelskiego. W 1959 roku ukończył Wydział Aktorski PWST w Warszawie. W latach 1959-60 występował na deskach Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Później przeniósł się do stolicy. W latach 1960-74 grał w Teatrze Ateneum, a w latach 1974-2005 był związany z Teatrem Powszechnym. Przez ostatnie 12 lat mogliśmy go podziwiać na scenie warszawskiego Teatru Dramatycznego. Należy do grona najwybitniejszych aktorów w dziejach polskiego kina. Współpracował też z największymi twórcami teatralnymi m.in. Zygmuntem Huebnerem, Konradem Swinarskim, Januszem Warmińskim, Krystianem Lupą. W latach 80. był wykładowcą warszawskiej Akademii Teatralnej.

Bogactwo kreacji

Jego filmografia obejmuje ponad 200 ról telewizyjnych i filmowych, w tym ok. 150 w Teatrze Telewizji. Zadebiutował na początku lat 60. kreacjami w filmach Wojciecha Jerzego Hasa; jako Olek Nowak w „Rozstaniu” oraz Kazik w „Złocie”. U Andrzeja Wajdy (poza studenckim epizodem w „Kanale”) zagrał Fiałka w „Samsonie” oraz – ponad trzy dekady później – ojca rotmistrza Andrzeja we wstrząsającym „Katyniu” i niezapomnianego Jankiela w ekranizacji „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Z kolei Janusz Morgenstern zaangażował Władysława Kowalskiego do roli Jerzego w popularnym serialu telewizyjnym „Kolumbowie” oraz do swoich dwóch fabuł – „Trzeba zabić tę miłość”, „Mniejsze zło”. Widzowie pamiętają go również jako ojca Majki w siódmym odcinku „Dekalogu” oraz z „Podwójnego życia Weroniki” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, gdzie wcielił się w postać ojca głównej bohaterki. Zagrał również w filmach Wojciecha Marczewskiego („Zmory”, „Ucieczka z kina Wolność”, „Dreszcze”).

Za rolę Jakuba Rosenberga w „Kartce z podróży”, pełnometrażowym debiucie fabularnym Waldemara Dzikiego, zdobył nagrodę dla najlepszego aktora na FPFF w Gdańsku. Natomiast za kreację w „111 dni letargu” w reżyserii Jerzego Sztwiertni, poruszającej opowieści o więźniu Pawiaka, został wyróżniony Złotym Ekranem, prestiżową nagrodą przyznawaną przez magazyn „Ekran”. Uznanie jurorów przyniosła mu również rola historyka Tymoteusza Misiaka w młodzieżowej „Sponie” Waldemara Szarka. Otrzymał za nią Poznańskie Koziołki dla najlepszego aktora na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodego Widza „Ale Kino!” (1998).

W ostatnich latach zagrał m.in. dr. Jana Molla w obsypanych nagrodami „Bogach” Łukasza Palkowskiego, doktora Garfinkela w „Excentrykach” Janusza Majewskiego. Wystąpił także w psychologicznym „Body/Ciało” Małgorzaty Szumowskiej, gdzie został obsadzony w roli sąsiada prokuratora.

Zasłużone laury

W 2003 roku podczas VIII Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach Władysław Kowalski odcisnął swoją dłoń na popularnej Promenadzie Gwiazd. W 2014 roku został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, a dwa lata później na festiwalu „Prowincjonalia” we Wrześni otrzymał Honorowego „Jańcia Wodnika” za „kreacje pełne mądrości i refleksji, za odwagę w sięganiu po role skomplikowane, skłaniające do przemyśleń nad godnością w sytuacjach granicznych, za budowanie postaci z lekkością na jaką mogą pozwolić sobie najwięksi, za inspirującą młodzieńczą energię połączoną z doświadczeniem życiowym”.

Marcin Zawiśliński