Zmarła Alina Janowska

13 listopada 2017 roku zmarła Alina Janowska – gwiazda polskiego teatru, kina i telewizji. Miała 94 lata.

Alina Janowska urodziła się 16 kwietnia 1923 roku w Warszawie. Od dzieciństwa jej wielką pasją był taniec. Tuż po wojnie uczęszczała do prywatnej Szkoły Tańca Artystycznego Janiny Mieczyńskiej w Łodzi. Równolegle, w latach 1945-1947, z powodzeniem występowała jako tancerka i piosenkarka na tamtejszych scenach teatralnych (Dom Żołnierza, Teatr Syrena). Potem przeprowadziła się do Warszawy, gdzie już jako aktorka (w 1948 roku zdała egzamin eksternistyczny) przez kilka kolejnych dekad zachwycała swoją urodą i talentem artystycznym, kreując blisko sto ról na deskach teatrów: Nowego, Wojska Polskiego, Syrena, Buffo i Komedia. Była sześciokrotną laureatką Srebrnej Maski (w latach 1959-1963 i w 1966 roku). Raz zdobyła Złotą Maskę (1965), doroczną nagrodę na najpopularniejszą aktorkę w plebiscycie organizowanym przez „Express Wieczorny”. W drugiej połowie latach 50. była również członkiem znanego kabaretu „Szpak”.

Gwiazda kina

Ma w swoim dorobku blisko 25 kreacji filmowych. Na dużym ekranie zadebiutowała rolą śpiewaczki ulicznej w „Zakazanych piosenkach” Leonarda Buczkowskiego. Ten sam reżyser zaangażował ją także do swojego „Skarbu”, w którym była Basią, siostrzenicą Malikowej oraz do „Smarkuli”, gdzie wcieliła się w postać doktor Wandy. Zagrała również Jugosłowiankę Dessę w „Ostatnim etapie” Wandy Jakubowskiej oraz Inę Leską w „Powrocie” Jerzego Passendorfera. Ma w swojej filmografii również rolę Lucyny w „Samsonie” Andrzeja Wajdy oraz Miśki w komediowym „Dzięciole” Jerzego Gruzy. Była też niezapomnianą Anielą Dulską w „Dulskich” Jana Rybkowskiego oraz teściową Karola w kultowej komedii obyczajowej lat 80. „Och, Karol” w reżyserii Romana Załuski. Natomiast za kreację matki Bogny w „Feminie” Piotra Szulkina była nominowana do najlepszej, drugoplanowej roli kobiecej na FPFF w Gdyni (1991). Z kinem pożegnała się w 2008 roku rolą pułkownik Dowgird w „Ostatniej akcji” Michała Rogalskiego.

Popularność serialowa

Alina Janowska wystąpiła także w kilkunastu serialach telewizyjnych. Największą popularność przyniosła jej – zrealizowana w latach 1965-1966 – „Wojna domowa” w reżyserii Jerzego Gruzy, gdzie grała Irenę Kamińską. W kolejnych dekadach występowała też m.in. w „Stawce większej niż życie”, „Wielkiej miłości Balzaka”, „Lalce” czy też w „40-latku. 20 lat później”. Telewidzowie odkryli i pokochali ją na nowo dzięki roli Eleonory Gabriel, siostry-bliźniaczki Dionizego Złotopolskiego, w serialu „Złotopolscy”, w którym występowała w latach 1997-2011. 

Alina Janowska została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1996). W 2001 roku – podczas 6. Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach – odcisnęła swoją dłoń na tamtejszej Promenadzie Gwiazd. Otrzymała również nagrodę za całokształt twórczości na 9. Festiwalu Dobrego Humoru w Gdańsku (2008).

Marcin Zawiśliński