"Zmruż oczy" po rekonstrukcji
17 września 2014 podczas 39. Festiwalu Filmowego w Gdyni odbyła się uroczysta premiera zrekonstruowanego cyfrowo w ramach projektu KinoRP filmu „Zmruż oczy” w reżyserii Andrzeja Jakimowskiego. Film został pokazany w ramach sekcji „Czysta klasyka”.
Debiut Andrzeja Jakimowskiego
„Zmruż oczy” (2003) to nakręcony w ciągu zaledwie trzech tygodni, bardzo skromnym nakładem środków, debiut fabularny Andrzeja Jakimowskiego. 10-letnia dziewczynka ucieka ze swego nowobogackiego domu, od wiecznie zajętych własnymi sprawami rodziców i znajduje schronienie u byłego korepetytora Jaśka, nauczyciela i niespełnionego pisarza, który porzucił życie w mieście i został stróżem w likwidowanym pegeerze, gdzie pilnuje resztek dobytku. Dziewczynka kradnie niepotrzebne jej drobiazgi, chcąc zwrócić na siebie uwagę dorosłych. W zamian za obietnicę, że porzuci kradzieże, Jasiek udziela jej azylu, dając słowo, że jej nie wyda.
Nowe życie filmu
„Zmruż oczy” jest dosyć młodym filmem, ale został zapisany na taśmach światłoczułych, które w znacznym stopniu uległy zniszczeniu. Wymagał rekosntrukcji cyfrowej tak samo, jak w przypadku filmów kilkudziesięcioletnich. Rekonstrukcję filmu wsparł finansowo PKO Bank Polski. Obraz został zrekonstruowany w ramach współfinansowanego przez PISF – Polski Instytut Sztuki Filmowej projektu KinoRP.
Mecenat PKO Banku Polskiego
Obraz Andrzeja Jakimowskiego to już kolejne po „Nie ma róży bez ognia”, „Pannach z Wilka”, i „Człowieku z marmuru” arcydzieło polskiego kina, objęte mecenatem PKO Banku Polskiego. – Rekonstrukcja cyfrowa to nic innego, jak pozostawienie tego wszystkiego, co wartościowe, pozostawienie przekazu scenarzysty, reżysera, mądrości danego filmu ale wzbogacenie go w nową jakość. To nie jest ostatni film, który we współpracy z PKO Bankiem Polskim został poddany rekonstrukcji cyfrowej – mówił Aleksander Rusiecki, Dyrektor Regionalnego PKO Banku Polskiego w Gdańsku.
„Zmruż oczy” w Filmotece Szkolnej
– Bardzo cieszę się, że będziemy oglądać dzisiaj film, który znajduje się w zestawie Filmoteki Szkolnej, programu edukacji filmowej, który wchodzi w nową odsłonę razem z powstającymi w tym roku pracowniami filmowymi w każdym województwie. Taka pracownia ma stanowić ośrodek współpracy nauczycieli i spotkań uczniów i ma być miejscem, w którym ogląda się filmy z dorobku polskiej kinematografii, dyskutuje o świecie, o ważnych problemach, zagadnieniach.”Zmruż oczy” to film, który został w Filmotece Szkolnej przygotowany w zestawie, którego tytuł brzmi „Kim jestem”. To projekcje a potem dyskuje, w których młodzież zastanawia się nad tożsamością, nad miejscem w życiu. W zestawie filmów znadują się również „Gadające głowy” Krzysztofa Kieślowskiego. Dziękuję Panie Andrzeju, że obdarował nas Pan tak wspaniałym filmem – mówiła Anna Sienkiewicz- Rogowska, Pełnomocnik Dyrektor PISF – Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej ds. Upowszechniania Kultury Filmowej i Promocji.
Polska rekonstrukcja cyfrowa w światowej czołówce
Przed projekcją filmu głos zabrał również Grzegorz Molewski, twórca projektu KinoRP. – To już 5 rok mecenatu PKO Banku Polskiego nad rekonstrukcją polskiego kina. Ten mecenat nie przyczynił się jedynie do tego, że mamy wiele filmów zrekonstruowanych i przywróconych polskiej kulturze, ale w znacznym stopniu przyczynił się do rozwoju usług rekonstrukcji, obróbki obrazu i dźwięku w Polsce. Bank wsparł projekt KinoRP w pionierskich czasach, kiedy jeszcze wiele instytucji dojrzewało do cyfryzacji i do wyboru metod. To wsparcie spowodowało, że udało się rozwinąć na bardzo wysokim poziomie usługi rekonstrukcji. Polska jest dzisiaj w czołówce światowej nie tylko pod względem ilości zrekonstruowanych filmócw, ale także pod względem umiejętności realizacji usług digitalizacji i rekonstrukcji cyfrowej. Chciałbym za to bardzo podziękować.
Premiera z udziałem twórców
W premierze zrekonstruowanego cyfrowo filmu „Zmruż oczy” wzięli udział jego twórcy m.in.: reżyser i autor scenariusza Andrzej Jakimowski, aktorzy Małgorzata Foremniak, Aleksandra Prószyńska, Zbigniew Zamachowski i Andrzej Mastalerz, autorka scenografii Ewa Jakimowska, autor zdjęć Adam Bajerski, twórcy dźwięku Piotr Kokosiński i Wojciech Mularczyk, autor muzyki Tomasz Gąssowski i montażysta Cezary Grzesiuk.
Wspaniała przygoda
– Chyba to była najpiękniejsza przygoda i najszczęśliwsza dlatego, że udało nam się to nakręcić w kilkanaście dni. Zżyliśmy się ze sobą, powstał szczególny klimat a przecież to się toczyło w ciągu dwóch tygodni. Potem już nigdy nie miałem takiego szczęścia, żeby móc tak szybko zbudować film, który miałby swój timing, szczególny, niespieszny rytm, ale wypełniony treścią. Potem już było znacznie trudniej. Tutaj pomimo tego, że były trudne warunki ten film powstawał w warunkach w amatorskich, za pieniądze, za które można było w zasadzie zrobić jakiś program telewizyjny. Sprzyjało nam szczęście – wspominał Andrzej Jakimowski.
Domowa atmosfera
O pracy na planie filmu opowiedziała również Małgorzta Foremniak, odtwórczyni roli matki głównej bohaterki: – Wszystko się jakoś działo. Andrzej wprowadził taką niesamowitą atmosferę, że czułam się jak w domu.
Klasyka polskiego kina
– Z ciekawością i drżeniem obejrzę jeszcze raz ten film, żeby sprawdzić na ile ząb czasu go dotknął, a na ile nie – mówił Andrzej Mastalerz. – Już digitalizuje i wspomina się coś, co w moim mniemaniu zrobiliśmy naprawdę wczoraj, a okazuje się, że już jesteśmy klasyką polskiego kina – podkreślał Zbigniew Zamachowski.
Muzyka niepotrzebna
– Bałem się, że w tym filmie w ogóle nie powinno być muzyki. Oglądało się go bardzo dobrze bez muzyki – wspominał Tomasz Gąssowski.
Paulina Bez